گل یاس

نکوهش افشای راز درسخن اندیشمندان

افلاطون گوید: هرچیزرانگهبان بیشترباشداستوارترماندمگرراز راکه آشکارترشود. سعدی گوید: رازی که پنهان خواهی باکسی درمیان منه گرچه دوست خالص باشدکه مرآن دوست رانیزدوستان مخلص باشد.

درمرزبان نامه آمده: راز بامردساده دل وبسیارگوی وپراکنده سخن مگوی که این طایفه ازمردم برتحفظ وکتمان آن قادرنباشدمباداکه ناگاه ازوعای خاطراوترشحی پدیدآیدوزبان که صفیرضمیراست سست وبی دستوری اوکلمه ای که نبایدگفتن بگویدوسبب هلاک قومی گردد.

سقراط گوید: اسرارمردم دلیل کرامت نفس وبلندی همت است وقتی قادربرنگاهداری سرخودنیستی پس چه توقع ازدیگران داری.

درقابوسنامه آمده: اگرخواهی ستوده ترین مردمان باشی باآن که خردازاونهان باشدنهان خویش اشکارمکن.[1]

راه های افشای راز

در حکمت‌هاى بلند بزرگان آمده است: «صدور الاحرار، قبور الاسرار».سینه‏هاى آزادمردان، گور رازهاست.

باید دلى پاک و ایمانى محکم واراده‏اى استوار داشت، تا به افشاى راز این و آن نپرداخت. اگر انسان‏بتواند هر چه کمتر از اسرار مردم مطلع باشد، بهتر است و احتمال فاش‏کردن آن هم کمتر.

افشای بسیاری از اسرارناخودآگاه وناشی ازضعف های اخلاقی افشاکنندگان آن است بسیاری ازسازمان های اطلاعاتی بااستفاده ازروش های خاص وحتی بدون آنکه فردمتوجه باشداسرارطرف مقابل رابیرون می کشدواین برخی ازرذائل اخلاقی که هرکدام به نحوی درناتوانی برحفظ اسرارموثراست: [2]

1-مجادله ولجبازی: بعضی افرادحرص وولع عجیبی برای پیروزی وغلبه دربحث دارندبه نحوی که به هرطریق ووسیله ای حتی بادروغ گفتن وافشای اسرارتمایل دارندکه دیگران رابه پذیرش نظرخودوادارکنند.

گاهی افرادبرای پوشاندن عیوبشان ازقبیل جهل ونداشتن علم وآگاهی کافی دست به افشای سرمی زنندتاشایدبتوانندکفه ترازوی بحث رابه نفع خودسنگین وطرف مقابل رابه نوعی مجاب کنند.که مثلافردی مطلع وآگاه ازامورند.

2-کم ظرفیتی واطلاعات زیاد

ظرف روحی بعضی ازافرادچنان تنگ ومحدوداست که به محض ریختن کمترین اطلاعاتپروسرریزمی شوداین اشخاص قدرت ندارندتااسرارمهم رالولوبرای چندساعت پیش خودمحفوظ دارندوتاآن رابروزندهندآرام نمی نشینند.

3-محبت وتنفرشدید

محبت زیاذانسان رانسبت به محبوب کوروکر می کندوچه بسااسراری راکه نبایددرمقابل اوافشامی کندترس ازروبرگرداندوست ومحبوب سعی دائمی درراضی نگهداشتن محبوب باعث ارزانی داشتن اطلاعات برای حفظ روابط می شود.[3]

4- «پرحرفى: از لابه‏لاى پرحرفیهاى انسان، بسیارى از «اسرار مگو»از زبان مى‏پرد. درمانش نیز کم‏حرفى است.

5- «خودنمایى‏: این خصیصه، بیشترین ضربه‏ها را مى‏زند. یعنى‏وانمود کردن اینکه انسان در جریان است و با «بالا»ها ارتباط دارد واخبار دست اول را مى‏داند یا آدم مهمى است، سبب مى‏شود خیلى ازاسرار را (چه شخصى و چه مربوط به نظام) باز بگوید.

6- «دوستى: آنان که روى رفاقت و صمیمیت، اسرار محرمانه رامى‏گویند و به عواقب آن بى‏توجهند، گاهى دوستانه دشمنى مى‏کنند!

7- «وسایل ارتباط جمعى‏: گاهى آنچه از طریق رسانه‏ها، بى‏سیم، تلفن، جراید، عکس و فیلم، نامه، حرفهاى عادى مردم کوچه و بازار ودر مجالس و محافل مطرح مى‏شود، رازها را فاش مى‏سازد. و … برخى‏علتها و راههاى دیگر.

ولى باید توجه داشت که راز، همچون شریان حیاتى تو و جامعه وانقلاب تو است. پاسدارى از آن هم بر عهده تو است.

چه ژرف وزیباست این کلام حضرت صادق(ع): «سرک من دمک فلا یجرین من غیر اوداجک‏؛[4]

راز تو از خون تو است، پس نباید جز در رگهاى خودت جارى‏شود!

و مگر «خون‏»، عامل بقاى انسان نیست؟ و اگر خون از بدن برود، جان هم پر مى‏کشد. اسرار هم همین حکم را دارد.

بارى … باید زبان را در حفظ راز، یارى کرد. راز، امانت است. درحفظ آن باید کوشید. چه بسا اختلافها و کدورت‌هایى که ریشه در افشاى‏اسرار این و آن دارد.

انگیزه های افشاءراز

افشاگر می تواند درافشای راز دیگری از انگیزه زیربهره ببرد: [5]

1-حسادت: شخصی بدخواه دیگران به دنبال کوچکترین فرصت است تابه آنها ضرربزند.

2-کینه توزی وانتقام: پیشینه دشمنی بادیگران درافشای سرآنان نمایش پیدامی کند.

3-کنجکاوی وماجراجویی : برخی افرادخوششان می آیدخبرسازباشندوبه منزله بمب خبری خودرانشان بدهند.

4-خودشیرینی وتقرب نزددیگران: که معمولا درمحافل عمومی یانزدافرادمعنون که کاره ای هستندصورت می گیرد.

5-شتابزدگی: کسی که اقدامی جهت هدفی انجام داده وعده ای ازکسی دریافت کرده هنوز نه به باراست ونه به دار مثل اینکه می گوید: کسی می خواهدفلان خانه رابرایم بخرد یامی خواهم کارخانه ا ی بخرم.هنوز معامله نماسیده رازش رافاش می کندودیگران سوء استفاده می کنند ازاوپیشی می گیرندوخود به هدف نمی رسد.

6- غفلت: بادوستان دور هم نشسته مشغول گپ هستنداعتمادکاذب درآن جواحساساتی پیداکرده به افشای اسرارمی پردازد.غفلت وجهل وساده اندیشی سبب شایع افشای رازاست.

معمولا زوجین اسرار ورازهایی راباهم درمیان می گذارندچه بسا یکی اززوجین مثل زن لبا شخص زیرکی روبرو می شودواوهم به راه های مختلف ازاین زن ساده لوح استنطاق کرده وسخن بکشداین جاست که باب سخن ودرددل گشوده می گرددوهرچه ازدرون داردبه بیرون تراوش می دهد.وآبروی شوهرراحراج می کندواگرشوهر به اوتذکر دهدکه این یک راز است به این بسنده نکرده ودایره ان راگسترش می دهدیاشوهرنسبت به زن یایاافرادجامعه وفامیل نسبت به زن یاافرادجامعه وفامیل نسبت به همدیگردرمواردی به غفلت چوب حراج به اسراریکدیگر می زنند وضربه آن را می خورند.

امام صادق ع دارد: سری که میان من وتوست نباید به شخص سومی برسدچراکه هرسری ازدونفرتجاوزکندپخش می شود.

پیامدهای ناگوار افشای راز

افشای راز نیز همانند خصلت های بدپیامدهای ناگواری درپی داردکه برخی از آنها:

1-دردسر: اگرسرازخودانسان باشدافشای ان مایه دردسروی واگرازدیگران باشدآنهارادچاردردسرمی کند.

مامون عباسی درجنگ بارومیان سرلشکرش به نام عجیب راکه ازطرف هارون برگزیده شده بودخواست وگفت بیاباهم اسب بتازیم تابدانیم کدام پیش می افتید.

چون ازسپاه دورشدندمامون به اوگفت من ازبرادر خود معتصم بیم دارم بایدهمواره مراقب من باشی تامباداگزندی ازاوبه من برسدواین راباتوگفتم.ولی این فرمانده درفرصتی این راز رانزدمعتصم فاش یاخت ومعتصم ازاوتشکرکردتااین که نوبت به خلافت معتصم رسیدروزی برمسندخلافت نشست وازجابلندنشدتااین که دستوردادعجیب رادستگیرکردند عجیب گفت جزاخلاص وطرفداری تومن چه گناهی داشتم خلیفه گفت گناه توافشای راز مامون است که به تواعتمادکردوتوسراوراآشکارنمودی.[6]

2-هدردادن مقصد

اگربرافشای اسرارمفسده باشد به جامعه سرایت می کندوسبب ترویج فسادوبی آبرویی افرادمی گرددواگر جهات مثبت افشاگرددسبب حسد، فتنه وکشمکش می گردد.

درروایتی آمده که حضرتش فرمود:

استعینواعلی انجاح الحوائج بالکتمان فان کل ذی نعمة محسود

باپوشیده داشتن مقاصدخود برای نیل به آنها کمک بگیریدچراکه هرنعمتی حسادت حسدورزان رادرپی دارد.

3-ضایع کردن سر

اگرکسی به نزدافرادغیرمسئول به درددل وافشای راز بپردازدسرخودراهدرداده است.

درمان افشاگری

کسی که راز خودرابرملامی کند بایدبداند:

1-راز راباافرادکم ظرفیت وجاهل درمیان نگذارد.

2-به فکرآبروی خویش وواکنش وضعی عمل وآثار مخرب آن بیفتد.

3-کسی که رازهای دیگران راافشامی کندبایدبه انگیزه های این خوی بداندیشیده وآنهارااز وجودخودبزداید.[7]

صدمه های سازمانی ناشی ازافشای راز

افشای اسرارعلاوه برلطمات فردی برای شخص افشاکننده صدمه های سازمانی مهمی نیزبه دنبال

داردازجمله: [8]

الف)شکست وناکامی: اویسن ومهمترین لطمه افشای رازشکست وناکامی درنیل به اهداف الهی نظام اسلامی است که این بزرگترین خیانت به نظام واسلام محسوب می شود.امام صادق علی السلام خطاب به محمدبن نعمان می فرمایند:

به خداسوگندسه بار این امر حکومت عدل نزدیک شده بودکه به دست مابرپاشودولی براثرافشاگری شما به تاخیرافتاد.به خداقسم هیچ سری نداریدجزاینکه دشمنانتان از آن آگاه ترند.

ب)ازدست دادن نیروها: یکی دیگر از صدمه های مهم افشای رازازدست دادن نیروهای موثرخصوصاقربانی شدن رهبران است.برخی نیروها بابی بندوباری زبانی وافشای اسرارموجب درمعرض خطرقرارگرفتن جان وامنیت فرماندهان، رهبران ونیروهای دیگر می شوند.ازدست دادن نیروهای موثربرای یک سازمان ضایعه سهمگین وکمرشکنی است.

ائمه اطهارعلیهم السلام پیوسته ازاین صفت ناپسندشیعیان خودمتضررشده ازآن گله مندبودند.آن بزرگواران به واسطه افشای رازتوسطبعضی شیعیان پیوسته موردظلم، ایجادمحدودیت وتعرض حکومت های زمانه قرارداشتندکه درنهایت به اسارت وشهادت آنان ختم می شد.وامام صادق (ع)درتفسیرآیه ویقتلون النبیین بغیرمی فرمایند:

به خداسوگندآنها بادستها وشمشیرهایشان پیامبران رانکشتندبلکه سخنان آنان راشنیدندونزددیگران افشاکردند.پس آن پیامبران به دلیل افشای مطالب دستگیر وکشته شدند.

پ)ازبین رفتن امکانات وزحمات: چه بسامدت های مدیدی طرحی دردست تهیه واجراباشدوقبلاازرسیدن به هدف افشاشود که دراین صورت تمام زحمات به هدررفته، نیروهاروحیه شان راازدست داده سست می شوندودرنهایت جبهه خودی تضعیف می شوند.[9]

سه دستاورد مهم رازداري درزندگي زناشويي

شايد بارها شنيده ايم و خوانده ايم كه زن و شوهر بايد رازدار يكديگر باشند و يكي از عوامل مهم استحكام خانه و خانواده، رازداري است.

1. احساس امنيت

توجه داريد كه يكي از جدي ترين نيازهاي همسران اين است كه در زندگي مشترك احساس آرامش و امنيت كنند. رازدار نبودن زن يا شوهر، مي تواند در ديگران اين نگراني و اضطراب مدام را سبب شود كه نكند حرف هاي خصوصي زندگي ما به بيرون درز كند. بي شك يكي از دستاوردهاي جدي ازدواج بايد رسيدن به سطح آرامش بيشتر باشد و يكي از لوازم اين آرامش، راز داري است.[10]

2. عشق و محبت

وقتي شما مي بينيد همسرتان مسايل زندگي تان را (به ويژه مسايلي را كه مايل نيستيد افشا و علني شود)، در سينه نگه مي دارد، روز به روز بيشتر به او اعتماد مي كنيد. به راحتي خصوصي ترين حرف هاي خود را با او در ميان مي گذاريد و صادقانه زندگي مي كنيد. اين صداقت و اعتماد نتيجه ي رازداري است، به مرور عشق و علاقه ي شما را بيشتر مي كند و هر چه مي گذرد احساس مي كنيد همسرتان را بيشتر دوست داريد.

3. حفظ عزت و آبرو

همه ي ما دوست داريم نزد اطرافيانمان آبرودار و ارزشمند و معتبر جلوه كنيم و احساس ارزندگي كنيم و هر گز دوست نداريم صفت هاي مرموز، عيب ها و كمبودهاي شخصي و شخصيتي يا كاستي هاي زندگي مان به بيرون درز كند. زن و شوهري كه رازدار يكديگر نيستند به ابرو و شخصيت و عزت نفس يكديگر آسيب مي زنند و البته در نهايت خود نيز آسيب مي بينند.

اصل رازداری وحفظ اسرارخانواده

یکی از فضیلت های اخلاقی بسیارمهم حفظ اسرارشخصی وخانوادگی خود ودیگران است وجود این صفت درشخص نشانه آزادگی ، دریادلی، امانت داری ، آینده نگری، وپایداری شخصیتی است.[11]

درمدیریت خانوادهیکی ازقوانین لازم حفظ اسرار خودودیگراعضامی باشد: این خصلت آثاروبرکات فراوانی داردمانند:

1.  حفظ حریم شخصی افراد

2.  حفظ حریم شخصیتی خانواده

3.  حفظ صلابت وشکوهمندی افراد

4.  بهانه ندادن به دست دیگران

5.  عدم اشاعه بدی هاوعیوب دیگران

6.  جلوگیری ازتبدیل شخصیت های ناقص به افرادی مخرب وصددرصدمنفی

7.  جلب رضایت خداورسول اکرم ص

8.  محفوظ ماندن اسرارخویش

9.  حاکم شدن جواعتمادبین افراد

10.  تحریک نشدن متقابل دیگران به افشای اسرارسایرین

11.  جلوگیری ازفتنه هاواختلافات شخصی وخانوادگی

درضرب المثلها آمده: صدورالاحرار قبورالاسرارسینه آزادمردان قبرستان اسرارخود ودیگران است.

دراسلام فاش نمودن اسرارجزء گناهان کبیره است وبه شدت تقبیح شده شده است پدران ومادران لازم است ضمن رعایت نمودن این اصل مهم اخلاقی آموزگارخوبی برای فرزندان خود باشندودقت کنند مباداازفرزندان خود جهت جاسوسی وکشف اسرار دیگران استفاده نمایند.

یکی ازحقوق شوهر برزن حفظ امانت ها واسرار شوهر درغیاب اوست.[12]

فالصالحات قانتات حافظات للغیب بما حفظ الله[13] پس زنان شایسته فرمانبردارند ودرغیاب شوهرحقوق اورا حفظ می کنند همان گونه که خدا حقوق آنان را حفظ کرده است.

خداوند جهنم را کیفر همسران لوط ونوح علیهم السلام به سبب خیانت آنان به شوهرانشان قرارداده است.وبرخی همسران پیامبرص رابه سبب افشای راز آن حضرت توبیخ نموده است.[14]

زن مسلمان وشایسته اهل درد وامانتدار است این نکته را درک می کندکه مرد برای به ددست اوردن هزینه زندگی متحمل رنج هاودشواری هایی شده است وتا چه حدخود رابه اب واتش زده است تابتواند سرمایه ای به دست اورد وابروی اهل خانه را حفظ ونفقه انها را تامین کند.در میزان هزینه ای که زن در خانه صرف می کند مراقب است که خود را در نقش امانتداری برای شوهر به حساب آوردوباحسن نیت درهزینه ها وارد می شود.

امانت داری زن سبب می شودکه شوهر در زندگی اعتماد داشته باشد واین اعتماد سبب می شودکه کار مرد در محل کارش با اطمینان وحسن نیت باشد.[15]

عواقب افشای راز توسط خانمها

معمولاخانمها میل دارند ازاسرارورموزشوهرشان بااطلاع شوندمی خواهندازوضع کسب، مقداردرآمد، موجودی، اسرارکسبی، تصمیمات آینده اش باخبرشوند.وبه طور خلاصه ازشوهرشان انتظاردارندکه تمام اسرارش رادراختیارآنهابگذاردوچیزی راپنهان نکند، برعکس اکثرمردها هم حاضرنیستندتمام اسرارشان را دراختیارهمسرشان قراردهندوهمین موضوع گاهی سبب دلخوری وحتی بدبینی می شود.[16]

خانمی شکایت می کند که شوهرم به من اعتمادندارداسرارش راازمن مخفی می کند درجواب سوالهای من طفره می رود وحتی گاهی دروغ می گوید.

اتفاقا مردها هم بی میل نیستند که اسرار ورموز زندگی شان رادراختیار همسرشان قراردهند لیکن عذرشان این است که زنها رازنگهدارنیستند، دهانشان درودروازه ندارد ظرفیت ندارندکه مطلبی رابه طورکلی کتمان کنند.بااندک بهانه ای ممکن است اسرارانسان رافاش کنندواسباب دردسراورافراهم سازد.

اگر کسی بخواهداسرارانسان راکشف کندبه آسانی می تواندهمسرش رافریب دهدبه وسیله اوبه مقصدخویش نائل گرددممکن است بعضی خانم هاازدانستن مطالب سری سوءاستفاده کنندوحتی آنهارااسباب نفوذدرشوهرقرارداده درصورتعدم تمکین اسباب گرفتاری اورافراهم سازند.

عذرمردها البته تاحدودی موجه است زنها زودترازمردهاتحت تاثیرعواطف واحساسات قرارمی گیرند.معمولااحساساتشان برتعلقشان غلبه داردوقتی عصبانی شوندخویشتن داری برایشان دشوار است درآن مواقع ممکن است ازدانستن اسرارسوءاستفاده نموده اسباب گرفتاری مردم رافراهم سازند.

داستان افشای راز

زنی به نام…رازشوهرش رافاش کردواومحکوم به یک سال زندان شد.[17]

خانم گوید: من شوهرم راازجان ودل دوست دارمولی اخیرا به من کم محبت شده بوداین کارراکردمتاازاین به بعدبیشتردوستم بدارداین خانم گردنبندگرانقیمت خواسته بودولی…زیربارنرفت.اوهم تقلب درازدواجشان رافاش کردتابه زندان بیفتد.

بنابراین اگرزن میل داشته باشدکه شوهرش کاملا یک رنگی بوده چیزی راازاومخفی نکندبایدبه قدری رازنگهداوبااحتیاط باشدکه بدون اجازه شوهرش برای هیچ کس ودرهیچ حال چیزی رانقل نکند حتی برای خویشان ودوستان صمیمی خودش اسرارشوهرش رافاش نکنددررازنگهداری این مقدارکافی نیست که اسرارش رابه دیگری بگویدوسفارش کند به کسی نگو زیرااوهم به طور حتم دوستانی دارد ممکن است اسرارشان را دراختیارآنها قراردهدوسفارش کند به دکسی نگویدیک وقت انسان متوجه می شودکه اسرارش فاش شده است.بنابراین شخص عاقل اسرارش رابه احدی نمی گوید.

حضرت علی (ع)می فرماید: سینه عاقل صندوق اسرارش می باشد.[18]

علی (ع)فرمودندخوبیهای دنیا وآخرت دردوچیزجمع است: رازنگهداری ودوستی باخوبان.وتمام بدیها دردوچیزجمع شده : فاش کردن اسرارودوستی بااشرار.[19]

اگراعضای هرجامعه هرسخنی رامطابق میل وخواسته آنهاست برزبان آورندوبه ناحق هرکسی رامتهم به کارهای ناکرده کنندهمدلی وسازگاری اعضای جامعه به اختلاف ودشمنی تبدیل شده نظام جامعه ازبین می رودوجامعه به تدریج دچارفروپاشی می شود.بنابراین درهرجامعه ای انسان ناچاراست محدودیت هایی رابررفتاروگفتارخوداعمال کند.[20]

درنظام اخلاقی اسلام قواعدوهنجارهای سخن گفتن همان هنجارهائی است کهخ درقران وروایات بیان شده است.دراسلام غیبت کردن، دروغ گفتن، چاپلوسی، مسخره کردن، افشای اسرار، وتهمت زدن ومانندآنهاحرام است.بنابراین ازنظراسلام زبانی که درمقام سخن گفتن معیارها ومحدودیت های دینی رانادیده بگیردزبان لجام گسیخته می نامند.یکی ازاین محدودیت ها افشای اسرار است.

دراین باره امام صادق ع می فرماید: خداوندگروه هایی ازمردم رابه سبب افشای اسرار دراین آیه

واذاجاءهم امرمن الامن اوالخوف اذاعوا[21]

وهرگاه ازمسئله ای امنیتی مطلع می شوندآن رامنتشرمی کنند، سرزنش کرده است.بنابراین ازافشای رازبپرهیزید.[22]

رازداری درموفقیت خانواده

خانواده وفضای روابط زناشویی محیطی خصوصی ومحرمانه است حوزه خانواده حریمی امن برای زن وشوهر است .ازیک طرف به دلیل اعتمادی که بین زوجین وجود دارددرطول زندگی اسرار زیادی بین آنان ردوبدل می شودوازطرف دیگراصولا بسیاری ازاخبار واطلاعاتدرون خانواده به ویژه آنچه بین زن وشوهرمی گذردمحرمانه وخصوصی بوده ونبایدازمحیط خانواده درزکرده وبه گوش دیگران برسد.[23]

به همین دلیل زوجین بایدکاملا مراقب بوده وراز داراسراریکدیگر ومسائل خصوصی خانواده باشندگاهی مسایل خصوصی ومحرمانه ای که ظاهرا ممکن است برای یکی اززوجین کم اهمیت وعادی هم جلوه کنداگرافشاشودخانواده وبه ویژه روابط زوجین رادچارمشکلات فراوانی می کند.

عدم رعایت راز داری، اعتمادواطمینان زوجین نسبت به یکدیگرراازبین برده دیگرحاضرنمی شوندبه راحتی همه حرف هاومسائل خودراباطرف مقابل درمیان بگذارد.وازهمین جا پنهان کاری هاوتبعات منفی ناشی ازان آغازمی شود.ازسوی دیگرعدم رازداری طرف مقابل راشدیدا دلخور وناراحت کرده ودرروابط زوجین تنش ودعوا ودرگیری ایجاد می کند.

گاهی این تنش واختلاف به دیگرفامیل ، دوستان، وهمسایه هانیزممکن است کشانده شودودرنتیجه محیط گرم وصمیمی خانواده به محیطی سردوکسالت آورتبدیل شودپس رازداری راجدی بگیریدتادچاردردسرنشویدوتوجه داشته باشیدکه امام صادق علی السلام می فرماید: مردم به دوخصلت مآمورشدندولی آن دوراتباه کردندوازدست دادندوازآن جهت بی همه چیزشدند: صبرورازداری.[24]

مسائل مربوط به روابط خصوصی زن و شوهر باید در محدوده منظومه زن و شوهری باقی بماند.

قرآن زنانی را که حافظ اسرار شوهرانشان هستند، تمجید کرده و می فرماید: “زنان صالح زنانی

هستند که متواضعند و در غیاب همسر خود، اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده، حفظ می کنند".[25]

آیا با کسی از ضعف و عیب همسر خود صحبت کرده‎ایم؟!

یکی از صفات خدای مهربان ما، ستارالعیوب است. او که خالق ماست عیبهای ما را می‎پوشاند پس من نیز اگر از عیب کسی آگاه هستم آن را کتمان کنم و از چشم دیگران بپوشانم، خصوصا اگر آن فرد همسرم باشد.

از جنبه های دیگر رازداری، عدم افشای برخی ویژگی ها و مزایای مثبت همسرمان است. چرا که ممکن است باعث بروز رفتار یا عواطف نابهنجاری مانند حسد در دیگران شود.

گاه همسرمان چیزی را بعنوان راز، با ما در میان می گذارد، مسلم است آنچه به ما سپرده شده، یک “امانت” است.

همچنین اتفاقاتی که در زندگی مشترک رخ می دهد، وقایعی است مشترک میان زن و شوهر و دلیلی ندارد هر کسی از آن باخبر شود، پس مراقب باشیم.

نکته مهم اینکه، رازداری نه فقط این است که آنچه را که بعنوان راز در اختیار ما قرار داده شده نگوییم، بلکه فراتر از آن، آنچه را که دلیلی به بیان آن نیست بر زبان نیاوریم. اینجاست که ارزش “سکوت” معنا می یابد.

چه حکیمانه است سخن مولایمان امیرالمؤمنین (ع) که فرمودند: “سینه عاقل، صندوق اسرارش می باشد".[26]

نتیجه رازداری در زندگی مشترک، اعتماد است. اعتمادی که منجر به افزایش عشق و محبت میان همسران می شود.

نتیجه رازداری در زندگی مشترک، حفظ عزت و آبرو است. زن و شوهری که معمولاً رازدار یکدیگر نیستند به آبرو و شخصیت و عزت نفس یکدیگر آسیب می‎زنند و البته در نهایت، خود نیز آسیب می‎بینند.

نتیجه رازداری در زندگی مشترک، احساس امنیت و آرامش است. آرامشی که خانواده برای رسیدن به کمال و تربیت فرزندان شایسته به آن نیازمند است.

یکی از نعمت هایی که خداوند به ما عنایت می کند، نعمت پرده پوشی بر عیوب است. امیرالمؤمنین (علیه السلام) می فرماید: «اگر از درون هم آگاه می شدید، یکدیگر را دفن نمی کردید»[27] از طرفی در روایات تأکید زیادی بر حفظ آبروی دیگران شده. امام باقر (علیه السلام) می فرماید: «مؤمن در برابر مؤمن وظیفه دارد که هفتاد گناه بزرگ او را بپوشاند».[28]

زن و شوهری که در کنار یکدیگر زندگی می کنند، بیش از هر شخص دیگری به عیوب یکدیگر واقف می گردند. حق همنشینی و مجالست اقتضا دارد که امانت دار خوبی باشید و عیوب همسر خود را نزد دیگران بازگو نفرمایید. بعضی از افراد اصولا روحی کوچک و ظرفیتی پایین دارند. روی همین اساس به محض مشاهده ی عیوب همسر، آن را با دیگران در میان می گذارند و چوب حراج بر آبروی وی می -زنند! برخی دیگر تحمل بیشتری دارند، اما به محض مواجهه با مشکلات خانوادگی برای آن که خود را حق به جانب نشان دهند و نگاه ترحم آمیز دیگران را به سوی خود جلب نمایند، شروع با بازگو کردن عیوب همسر خود می کنند و پرده از اسرار او کنار می زنند![29]

در این جا جا دارد توصیه ای هم به والدین عزیز داشته باشیم. وقتی فرزند شما به خاطر اختلافات خانوادگی در صدد است تا عیوب همسرش را فاش کند، به جای آن که کنارش بنشینید و با گوش دادم به این مسائل مشوق وی در این کار باشید. بگویید پسرم! دختر! بالاخره ایشان همسر شماست. بدگویی او را نکن. انشاء الله خداوند کمک می کند تا مشکلاتتان حل شود و زندگی آسوده ای داشته باشید! حتی چقدر زیبا است که در صورتی که زندگی از هم گسسته شده و هیچ امیدی به این پیوند نیست، باز هم راز داری را پیشه ی خود کنید و عیوب همسرتان را فاش نسازید.

[1]احمد بحرینی دشتی، آسیب های اجتماعی ودرمان آن، ص289

[2]روح الله بیگی، ارزشهای اجتماعی درقرآن، ص96

[3]همان ص97-98

[4]بحارالانوار، ج‏۷۲، ص‏۷۱.- برگرفته از اخلاق معاشرت,جواد محدثی.

[5]آسیب های اجتماعی ودرمان آن، پیشین، ص284

[6]همان ص285

[7]همان ص286

[8]ارزشهای اجتماعی درقرآن، پیشین، ص108

[9]همان ص109

[10]سيد مجتبي حورايي، یک راز مهم زناشویی، مجله راز، پنج شنبه، 31فروردین 1391

[11]مهدی نیلی پور، مدیریت خانواده، ص79

[12]عیسی عیسی زاده، خانواده قرانی (ویژگی ها ووظایف اعضای ان) ص 90

[13]نساء ایه 34

[14]تحریم آیه 10

[15]خانواده قرانی (ویژگی ها ووظایف اعضای ان)، پیشین، ص 90

[16]ابراهیم امینی، آیین همسرداری یااخلاق خانواده ، صفحات157-156

[17]روزنامه اطلاعات 19دی 1350 برگرفته ازکتاب آیین همسرداری ص158

[18]بحارالانوارص71ج 75

[19]همان ج74 ص178

[20]محمدداودی، اخلاق اسلامی ص216

[21]نساء83

[22]اخلاق اسلامی ، پیشین، ص219

[23]موسسه فرهنگی هنری قدرولایت خانواده موفق(120 اصل همسرداری وتربیت فرزند)، صفحات22-21

[24]اصول کافی ج3 ص314

[25]نساء -34

[26]بحار الانوار، مجلسی، ج 75 ص 71

[27]عیون اخبار الرضا، جلد۲، صفحه ی۵۳، حدیث۲۰۴٫، برگرفته ازسایت، www.hamandishi-dini.ir

[28]الکافی، جلد۲، صفحه ی۲۰۷، حدیث۸٫، برگرفته ازسایت، www.hamandishi-dini.ir

[29]احمد نباتی، اصول زندگی زناشویی 10 ، اصل رازداری، www.hamandishi-dini.ir